Meneer, Juffrou hoe gaan ek saam met tien mense en vier robotte werk?
n Reistas en oorlewingsgids vir ‘n onvoorspelbare wêreld……..Leerders vra soms strikvrae soos hierdie en “Watter werk moet ek gaan doen?”.’n Antwoord: ‘nBesigheid vir ‘n probleem of behoefte wat nog nie bestaan nie; wat jy van jou slimfoon kan bestuur; sonder groot belegging in kantore of toerustingenwat jy vinnig kan skaal en verkoop. Wanneermededingers jou bloudruk steel, neem jou geld vir die volgende sakegeleentheid.Die versnellende ontwrigting van inligtings-en biotegnologieasookklimaatsverandering,word beskryf in Yuval Noah Hararise boek “21 Lessons for the 21stCentury”. Ideologiese modelle soos sosialisme, kommunisme, kapitalisme en demokrasie bevredig nie meer die mensdom se behoeftesnie.Die mens is op reis en op soek.Masjiene en robotte kan herhalende werk goedkoper en meer doeltreffend asmensedoenen self verder ontwikkel uitdie data wat hul take genereer. Kunsmatige intelligensie open nuwe horisonne énskud gemaksones.Rekenaars kan sekereberoepe bedreig: Professionele verdienvermoë is nou elektronies beskikbaar. Die internet ontsluit die wêreld, ook vir ongeskooldes in afgeleë gebiede.Internasionale kenners sê kodering moet die belangrikste skoolvak wees. “Nuttige” tegnologie sluit in die vermoë om kunsbloed te vervaardig, water uit lug te onttrek, kollageen vir chirurgie intabakplante te “kweek”. “Skadelike” tegnologie is terroriste se misbruik van dieinternet vir gruweldade en werwing,kuberkrakers se diefstal en ontwrigting of die manipulering van verkiesings.Bio-en inligtingstegnologie asook klimaatverandering gaan ons persoonlike, werk-en gemeenskapswêreld al vinniger omkrap. Al meer persoonlikedata oor menseskep al slimmer algoritmes wat toenemend jou gedrag en koopimpulsbeïnvloed.Data-enalgoritme-eienaars gaan geld en mag hê.Al teenmiddelis om jouself deeglik te ken, ingelig, nuuskierig en nie agter te bly nie, tyd te maak om stil, rustig jouselfkennis te versterk.Robotte gaan nie oornag oorneem nie. Verskillende lande en ekonomieë gaan verskillend geraak word, maar wie nie bybly nie, raak agter en, erger, irrelevant. Hierdie toekomsblik is nie ‘n doemprofesie nie, eerder ‘n wekroep vir die mensdom en mense om hul toekoms self te skep en te bestuur.Is só ‘n toekoms jou nagmerrie of ‘n opwindende geleentheid?2Die taak van ‘nopvoeder vandag is om nimmereindigende leergierigheid, nuuskierigheid, en ‘n kritiese ingestelheid by die leerder te kweek. Bly leer, vernuwe,herontwerp, herverpak en herbemark!Eendimensionele, elektroniese kommunikasie het eenvoudig nie die oogkontak, lyftaal, stemtoon, handgebare van menslike interaksie, kommunikasie, omgee en sorg nie. Internet-inligting kom sonder lewenservaring,oordeel, wysheid en konteks. Hier is ‘n reistas metses stukke gereedskap -vir ‘nvoorsprong in jou persoonlike en werksleween ‘nlang rakleeftyd vir die toekoms. Ongeag jou beroep, vakrigtingof persoonlikheid, is jy onwetend of teensinnig ‘n bemarker en kommunikator. Dit is al manier om jou produk of diens bekendte stel en jou kundigheid meer doeltreffend met meer mense en groter impak te deel. 1.Bemarkingis differensiasieElke dag bestook kommunikasiemedia ons met derduisendeboodskappe om te koop, te gebruik, te dra, aan te sluit. Hoe word jy bo die geraasvlak gehoor en gesien?Bemarking is nie ‘n reklameveldtog of verkoopsbyeenkoms nie. Dit is jou vermoë om uit te staan: differensiasie. Kan jy iemand oortuig dat jou skool, produk, diens, beter en/of anders is as mededingers? Kan jy dit wys of bewys? Differensiasie kan een faktor wees –die suiwerste, vinnigste, gemaklikste. Dit kan ‘n ongeëwenaarde kombinasie wees soos produk, diens en waarde.Dit is nie spog of verwaandheid nie. Sonder differensiasie moet jou ouer en leerder kies tussen vaal of vaal. Wees liewer anders. Die Afrikaanse skrywer, digter en dramaturg, Uys Krige sê “Jymag maar ‘brag’ oor jou beskeidenheid”!2. Ek, ‘n handelsmerk??KFC, Levi, Nike en Volkswagen is handelsmerke (“brands”). Dis die somtotaal van wat jy doen enjou klantse ervaringoor tyd. Die logo is bloot ‘n visuele simbool. Dit kry net betekenis uit die handelsmerk-ervaring. ‘n Handelsmerk is nie wat ‘nonderneming oor homself sê nie, maar wat klante oor hom sê.Jy maak ‘n afspraak met dieskoolhoof vir jou kinders se nuwe skool. Alles verloop professioneel totdat ‘nsuurterreinopsigter jou twee blokke verder laat parkeer, jy leerders hoor vloek en die badkamer vuilaantref. Jy is nou onseker oor jou skoolkeuse as jy die hoof ontmoet. Die swakste skakel in die skool se handelsmerkketting vorm jou indruk.3Handelsprodukte is nie al handelsmerke nie. Elke skool, instelling en individu is en deel dieselfde vierledige DNS. •die produk en diens wat jy aanbied (die vakkeuse, onderrigstandaarde, sport-en kultuuraanbod van die skool); •die toegevoegde waarde, mensontwikkling, lewensvaardighede en insig wat die skool bied; •die leef en uitleef vanwaardes –in elke interaksie, gesprek, besluit(dit is nie ‘n geraamde credo teen ‘n kantoormuur nie); en, •die positiewe ervaring wanneer mense interaksie met jou handelsmerk het. Doen hierdie vier dinge goed en jou skool kweek dieselfde lojale verhouding met ouers, oud-leerlinge, leerders en borge wat die wêreld se voorste handelsmerkesoos Apple, Red Bull,GoPro of Harley Davidson kenmerk. Maak mense ambassadeurs vir jou skool.Wees ‘n goeie handelsmerk in jou optrede. Lojale verhoudings gebou op vertroue is goud werd.3. Die kuns van oorredende kommunikasieAlmal kan mos praat, lees en skryf. Kommunikasie moenie ingewikkeld wees nie –ons het dit daagliks nodig. Moet dit ook nie onderskat nie –dis ‘n kragtige vaardigheid en kuns.Jy het twee ore en een mond. Gebruik dit in daardie verhouding. Luister jy werklik as iemand praat, of formuleer jy al klaar ‘n slim antwoord?Dan gaan jy iets belangriks mis. Wees meer belangstellend as interessant. Vertel jou naby-mense eerste, dandie buitewêreld. Jy is nie besig om foondata te stuur nie. Jy praat met ‘n mens. Soek die mensvaardigheid-knoppie op jou sleutelbord.Sê dit eenvoudig. Einstein het gesê as jy iets nie eenvoudig kan verduidelik nie, verstaan jy dit self nie. Gee konteks: verduidelik waar iets inpas, waar dit vandaan kom en waarheen dit lei. Die prentjie op die legkaart-doos maak die bou makliker. Moenie bang wees om te herhaal nie. Mense moet ‘n nuwe begrip tot sewe keer hoor voordat dit werklik insink, hulle vergeet, hulle word oorlaai met inligting.Sê wat jy bedoelen bedoel wat jysê. Leer van rolmodelle en kommunikasiemeesters.Goeie kommunikasie is niemand anders se taak nie. Dis joune. Dis ook ‘nkenmerkvan leiers.As jy hierdie beginsels toepas en jou vaardigheid slyp, saljy geloofwaardigheid en oorredingsvermoë verwerf. Dit is baie kragtiger as’nopdrag. Die boonste sport van die leer is kommunikasieleierskap waar jy mense kan inspireer. Op watter sport staan jy?4. Netwerk is oneindig meer as visitekaartjies ruil4Netwerk is ‘n soort spaarklubof stokvel. Jy deponeer jou kennis en ervaring en onttrek wanneer jy dit nodig het. Dis ‘n kragtige verlengstuk van jou eie vermoëns. Dis vrywillig, onselfsugtig, verryk jou persoonlike en werklewe, informeel, maar met ongeskrewe reëls teen misbruik. Dit maak deure en geleenthede oop.Dit kos nie geld nie, net tyd en mededeelsaamheid.Netwerk eindig nie by die praatjie, kongres of ete wat jy graag wil of moet bywoon nie. Dit is ook nie die lekker kuier daarna nie.Ware netwerk begin met ‘n handdruk, oogkontak,glimlag, vraeen aandagtig luister. Gedeelde belangstellings,probleme, oplossings, nuwe perspektiewe en werkswysesis raakpunte om kontak te behou. ‘nPersoonlike boodskap die dag daarna begin die netwerkproses.Stad Kaapstad het met die installering van syveseloptika-netwerkomliggende eienaars die kans gebied om vroeg teen ‘nbreukdeel van latere koste te verbind. Ek het my netwerk inglig, sommige het dit benut en ander was dankbaar. ‘n Arbeidskenner het my met ‘n saak gehelp. Hy vra toe my hulp om –uit ‘nkommunikasieperspektief –iemand se graad van berou te bepaal. Later het hy vir my weer ‘n uitspraak in ‘ndissiplinêre verhoor hersien. ‘n WhatsApp-groep in ‘n buurt deel raad, kontakte, diensverskaffers, spesiale aanbiedings, veiligheidswaarskuwings, handige wenke. Netwerke kan jou ook op buitelandse reise neem.5. Deurslaggewende gesprekkeBaie van ons gesprekke is alledaags,diepsinnig of skerts.Min word gebore met die natuurlike vermoë om ‘n turksvy-gesprek te voer waar daar tegelyk baie op die spel, emosie en sterk meningsverskil is. Dít is ‘n deurslaggewende gesprek. Hoe jy dit hanteer, gaan bepaal of ‘n vriendskap, professionele verhouding of ‘n gesinsbandskade ly, selfs verbreek of hegter word.Joseph Grenny,skrywer van “CrucialConversations” en “Crucial Accountability”sê baie probleme in ons persoonlike en werkverhoudinge spruit uit ons vermydingof swak hantering van deurslaggewende gesprekke.Navorsing wys dat as jy in die eerste dertig sekondes ‘n gemeenskaplike doelwit en wedersydse respek kan vestig, jy ‘n 97% kans het om gehoor te word. Praat deur, nie om die waarheid nie. Die gesprek is of ‘n put of ‘n pad. Praat met respek, maarbeslis. Hou dit kort. Luister aandagtig. Dit ontlont soms emosie as jy die ander se standpunt herhaal. Dit wys jy het gehoor en verstaan.5Dis makliker geskryf as gedaan, maar wat jy nie uitpraat nie, gaan jy uitleef. Jy loop (lewens-) lank met onafgehandelde meulstene en opgekropte frustrasie rond. ‘n Suksesvolle deurslaggewende gesprek kan kragtig, opheffend en helend wees.6. Omgee-diensHorst Schulze, bekende internasionale hotel-entrepreneur, sê “diens” is enige onderneming se ware eindproduk. Kennis en vorming is’nskool se diens. Elkeen smag na goeie diens. As die winkelassistent nie weet, help of probeer nie, stap jy uit. Waar jy ‘n glimlag, kennis, opregte raad en insig ervaar, keer jy terug en vertel vir vriende.Baie instellings predik goeie diens. Hoe anders? Die verskil kom by verspersoonlikte omgee-diens. Schulze sê dieuniversele behoefte is ‘n produk of dienswat sonder defek is, presies wanneer jy dit nodig het, maar verreweg die belangrikste is dat dié wat die diens lewer, vriendelik is met jou en waarlik omgee.Dis hoe ‘n skool en enige onderneming lojale ondersteuners bou, ambassadeurs kweek, gunstige verwysings kry en, in moeilike tye, steun en die aanvaarding van ‘n tydige,opregte verskoning vir ‘n fout.Daar is drie soorte “klante”: ontevredenes wat jou ongevraagd sal kritiseer en beswadder, tevredenes wat neutraal is en lojales wat by jou staan en jou onderneming of skool laat groei. Van Schulze se reëls:90%van die hotelgaste moet wil terugkom of die hotel aanbeveel, gaste kan hoogstens 20 sekondes wag om in spitstyd in te bespreek, die portier het ‘n mandaat van 2000 dollar om ‘n ontevrede gas te behou: die televisie herstel, ‘n gratis ontbyt of huurmotorrit aan te bied.’n Skool en ‘n onderwyser lewer juis ‘n bepalende omgee-diens. Die lewe is nie ‘n100 meter-wedloop nie, maar ‘n marathon. Hardloop strategies en takties, anders sak jy uit en onttrek.Hier is ‘n oorlewingsgids:•Put jou krag uit ‘n geestelike anker(s)•Leef gebalanseerd –werk, ontspanning en plesier.•Bly aktief. Vinnig stap help die hart, longe, rug, bene, gemoed en perspektief.•Slaap genoeg.•Eet en drink(meestal water)gebalanseerd, vars en matig. Beperk suiker, koolhidrate en alkohol.•Ontspan met musiek, lees, kook, honde, handewerk……….•Leef jou roeping –wat is jou rol op aarde?•Kry ‘n mentor en wees ‘n mentor.•Koester besoemvriende en wees een vir hulle.6•Johann Coetzee sê: Dis ‘n kwessie van tyd. Wat maak jy met die tyd wat jy gegunword? Wanneer is genoeg genoeg?Die vraag gaan oor besittings, maar ook die ambisieuseverwaarloosing van jouself en jou mense.•Oefen om nadie stem van die stilte te luister.Die reistas en oorlewingsgids is nou joune…………..